Gebelik oluşabilmesi için öncelikle kadının fallop tüplerinin açık olması yumurtayı yakalayıp spermle buluşturup döllenmenin gerçekleşmesi gerekmektedir. Kadının tüplerinden birisi tıkalı ise doğal yolla gebelik elde etmek zor, ancak mümkündür. Tüplerden her ikisinin de tıkalı olduğu vakalarda yumurta ve sperm buluşamayacağı için tedavi edilip açılmadan doğal yolla gebelik mümkün değildir. Bu bağlamda kadından kaynaklanan kısırlık vakalarında sebep yaklaşık % 30 oranla tüplerin tıkalı olmasıdır.
Kapalı tüplerin açılması işlemi yetmişli yıllarda mikro cerrahi yöntemiyle açık ameliyat şeklinde gerçekleştirilmekteydi. Ancak özellikle son 15 yıldır bu tür ameliyatlar laparoskopik (kapalı ameliyat) şeklinde uygulanabilmektedir. laparoskopik mikro cerrahi (kapalı mikro cerrahi) tekniği, açık ameliyatlarla yapılabilen tüm tedavilerin kapalı olarak yapılabilmesine olanak vermektedir. Tüpleri kapalı olduğu için doğal yolla gebelik elde edemeyen kadınların da laparoskopik cerrahi ile tüpleri açılabilir. Laparoskopik cerrahi ile tüpleri açılan kadınların ilk bir yıl içinde doğal yolla gebelik elde edebilme şansları yaklaşık % 60 civarındadır.
Tüpler Nasıl Açılır?
Kapalı tüplerin ameliyatla açılması laparoskopi ya da laparotomi şeklinde gerçekleştirilir. Laparoskopi tekniğinde kadının göbek deliğinin altından küçük bir kesi açılı ve buradan karın içine ince uzun bir teleskop yerleştirilir. Bu teleskopun arkasına kamera bağlıdır ve bu kamera kadının karın içinin, tüplerin görünümünü ekrana yansıtmaktadır.
Bununla birlikte karna küçük birkaç tane kesik daha açılır ve oralardan ameliyatı yapmak için mini aletler yerleştirilir. İşte ameliyat, tüpleri açma laparoskopisi bu küçük aletlerle, mini kesilerle, kadının estetik görüntüsüne zarar vermeden yapılabilmektedir. Ancak laparotomi ise kadının karnına büyük bir kesi açılarak açık ameliyat yöntemiyle tüplerin açılması işlemidir ve de günümüzde çok fazla tercih edilmemektedir.
Tüplerde tıkanıklık olan kadınlarda tüpler mi açılmalı, tüp bebek tedavisi mi yapılmalı? Tüplerin tıkalı olması sebebiyle doğal yolla gebelik elde edemeyen çiftler için de öncelikle düşünülmesi gereken tedavi tüplerin laparoskopik cerrahi ile açılmasıdır. Ülkemizde tüpleri tıkalı olan kadınlara direkt olarak tüp bebek tedavisi önerilmekle birlikte aslında olması gereken, Avrupa’da uygulanan prosedür önce laparoskopik cerrahi şeklindedir. Zira laparoskopik cerrahi ile tüpler açıldıktan sonra çift bir süre doğal yolla gebelik elde etmeye çalışır ve genellikle de başarılı olur. Operasyon sonrasında geçen bir yıl içinde % 60 ihtimalle doğal yolla gebelik elde edilir.
Ancak tüp bebek tedavisinde birinci denemede gebelik elde edemeyen ikinci, üçüncü denemeleri yapacak ve her deneme için ücret ödenecek, ilaç kullanılacaktır. Laparoskopik cerrahi ile tüplerin açılması işleminin ardından 1-2 yıl geçtikten sonra hala doğal yolla gebelik elde edilemiyorsa tüp bebek tedavisi düşünülmelidir.
Tüplerin tıkalı olduğu her vakada laparoskopi uygulanmalı mı? Hayır. Tüpleri sorunlu ya da tıkalı olan her hastaya laparoskopik cerrahi uygulanmamaktadır. Kadının tüpleri ileri derecede hasarlı ise, şişmiş, su toplamışsa ya da tüplerin bir kısmı kesip çıkarılmışsa kesinlikle laparoskopik cerrahiye gerek yoktur. Özellikle ciddi derecede hasarlı tüpleri olan kadınlarda tüplerin açılması, yapışıklıkların açılması kesinlikle fayda getirmeyecektir.
Tüp Tıkanıklığı
Hasarlı tüplerle ya hiç gebelik elde edilemez ya da arka arkaya dış gebelik yaşanır. Bu sebeple böyle vakalarda tüp bebek tedavisi ile gebelik elde etmek daha olasılıklı olacaktır. Ancak tüplerin çok ciddi hasarlı olduğu kadınlarda öncelikle tüplerin laparoskopik cerrahi ile tamamen alınması, çıkarılması önerilmektedir.
Tüpleri açma ameliyatı ne gibi riskler barındırır? Tüpleri açma ameliyatı her cerrahi operasyon gibi belli riskler barındırmaktadır. Örneğin tüpler laparoskopi ile açıldıktan sonra tüplere bir gebelik yerleşebilmesi (dış gebelik) riski bulunmaktadır. Özellikle kadının tüpleri hasarlı ise dış gebelik yaşanma riski daha fazladır. Kadın tüplerinin hasarlı olduğunu biliyorsa, adet geciktiğinde ya da gebelikten şüphelendiğinde vakit kaybetmeden doktora gitmelidir. Bu sayede dış gebelik olup olmadığını erkenden öğrenebilir ve müdahale edilebilir.
Tüpler neden tıkanır?
Kadının geçirdiği üreme yolları enfeksiyonları, karın içi ameliyatlar, endometriozis gibi rahatsızlıklar tüplerde tıkanıklık oluşmasına, tüplerin kısmen ya da tamamen tıkanmasına sebep olabilmektedir. Tüplerdeki yapışıklıkları meydana getiren enfeksiyonlar cinsel yolla bulaşan hastalıklardan veya rahim içinde kullanılan araçlardan kaynaklanabilmektedir.
Bununla birlikte tüberküloz ve apandisitin patlaması da tüplerde enfeksiyon oluşma sebeplerindendir. Tüplerin içindeki yapışıklıklar tüplerin hasar görmesine ve doğal dokusunun bozulmasına yol açabilmektedir. İşte bu sebeple de kadının yumurtası spermle buluşamaz, kadın da gebe kalamaz.
