Sperm Donasyonu Kimlere uygulanır ?
Sperm donasyonu işlemi, meni içersinde sperm çıkmaması durumunda yani hiç bir şekilde sperm olmaması durumunda sıkkullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem aynı zamanda hiç evlilik yapmayan çocuk sahibi olmak isteyen bir kadının kendi isteği doğrultusunda sperm bağışı ile çocuk sahibi olmasında da kullanılır.
Diğer bir durumda kadın ile erkek arasında genetik uyumsuzluk var ise bu durumda da sperm nakli ile de çocuk sahibi olabilmeniz mümküdür.
Sperm donasyonu çocuklukta geçirilmiş bir ateşli hastalık ile genellikle kabakulak, her iki testisi etkileyerek orşit adı verilen bir duruma yol açar. Daha önce orşit yada testis iltahabı geçirmiş kişilerde ilerleyen yaşlarda çeşitli oranlarda sperm eksiklikleri görülebilmektedir.
Varikosel ameliyatı azoospermide ve düşük sperm durumunda hiçbir fayda sağlamaz. Hormonları yüksek olan hastalarda ilaç tedavisi bir fayda sağlamaz.
Yeni doğan erkek bebeklerde testisler kasık kanalı içinde kalır ve normal yerine inmezler. Bu inememiş testisler nedeniyle karnın içinde kalan testis dokusu niteliğini kaybeder. Bir an önce testisler karın dışına ameliyatla çıkarılmalıdır.
Sperm Donasyonu
Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi, radyoterapi ya da cerrahi bir operasyonla testislere zarar verildiği taktirde sperm donasyonu ile çocuk sahibi olmasından başka seçenek kalmamaktadır.
Yine dışarıdan alınan kas geliştirici olarak sporcuların kullandıkları, testesteron hormonu, anabolizan ilaçlar, testis dokularında kalıcı hasarlar oluşturduğu görlmüştür. Uzun süre ve yüksek dozlarda kullanılan bu kas geliştirici ilaçları dikkatli kullanmak gerekir.
Bazı erkek bebeklerde doğumsal olarak ortaya çıkan bazı hastalıklar sperm üretiminin gerçekleşmesine engeldir. Y kromozomundaki kırıklar, extra X kromozomu olan Kleinfelter Sendromu gibi durumlarda testislerde sperm üretimi mevcut değildir.
Sperm donasyonu, sperm üretimi durmuş erkeklerin çocuk sahibi olabilmesi için başvurabileceği bir yöntemdir. Herhangi bir şekilde sağlıklı sperm elde etme şansı bulunmuyorsa veya elde edilen spermler gebelik için yeterli kalitede değilse bu yöntem dışında henüz başka bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Şii’lerde veya bazı Müslüman ülkelerde usulüne uygun nikah yapılarak bu işlem yasalaştırılmıştır. İran ve Lübnan buna bir kaç örnektir.
Sperm Bağışı İşlemi
Sperm donasyonu ya da bağışı işlemine karar vermeden önce sperm elde etmek amacıyla bazı yöntemler kullanılır. Mevcut başvurulacak ilk yöntem mastürbasyon ile seminal sıvıyı almaktır. Ayrıca üroloji uzmanları tarafından yapılabilecek prostat masajı ile de seminal sıvı ya da sperm alınabilir, mikroskop altında sperm hücreleri aranır. Bu tekniklerin kullanılması ve sperm elde edilemediğinden emin olunması durumunda diğer cerrahi yöntemlere geçilir. Bu işlemlerden bazıları TESE, mikroTESE, TESA, MESA, PESA’dır. Biz kliniğimizde bu tekniklerin dışında basit bir teknikle çok başarılı sonuçlar aldık ve almaya devam ediyoruz.
Günümüzde sperm üretimi amacıyla kök hücre çalışmaları halen sürdürülmektedir. Hayvan deneylerinde kısmi başarılar elde edilmiştir.
Fakat henüz istenilen aşamaya gelinememiştir.
Sperm Donasyonu Nasıl Uygulanır?
Öncelikle çiftlere sperm donasyonu tedavisi ile ilgili ve donör spermi hakkında bilgiler verilir. Donör sperminin özellikleri yapılan tarama testleri ve varsa anlatılır. İşleme başlamadan önce çiftlerin donasyon işlemini kabul ettikleri ve işlemle ilgili gerekli bilgiyi aldıklarına dair izin belgesi doldurulur ve imzalatılır. Daha sonra eş ile ilgili tetkikler yapılır. Daha sonraki işlemler standart tüp bebek veya aşılama işlemine benzer. Yumurta gelişimi için ilaç tedavisinin ardından yumurta toplama veya yumurta çatlatılarak aşılama işlemi yapılır.
İki şekilde uygulanır.
1-Banka Spermiyle Aşılama (IUI)
Bu şekilde gebelik elde edilme olasılığı istatistiki olarak yüzde 20 civarındadır. Bu işlemi yapabilmek için kadınların tüplerini dikkatli bir şekilde incelemek gerekir. Tüpler açık olduğunda yapışıklık varsa gebe kalmak nerdeyse imkânsızdır. Tüplerin serbest bir şekilde hareket edebilmesi gebe kalabilmek için hayatidir.
2-Banka Spermiyle ICSI
Yumurta toplama günü daha önce seçilen banka spermi çözülerek mikroenjeksiyon işlemi yapılır. Gelişen embriyolardan uygun olan seçilir. Bundan sonrasında tüp bebek işlemlerindeki süreç devam eder. Oluşan embriyolar kalitelerine göre değerlendirilip 2-3 tanesi anne rahmine transfer edilir. Kalan embriyolar dondurularak saklanabilir.
Sperm Bankası
KKTC de bu işlem başladığından beri biz Cryos Danimarka ile birlikte çalışmaktayız. Ayrıca Seatle Sperm Bank ve European Sperm Bankasıyla da çalışmaktayız. Hastalarımızın tamamına Cryos’tan ve diğer bankalardan almış olduğumuz sertifikaları vermekteyiz. Bu şirketler dünyadaki en eski, en güvenilir ve en büyük bankalardır. KKTC yasalarına göre sperm bankası kurmak mümkün değildir. Tüm kullanılan spermler bakanlık izniyle ve ancak tanınmış bankalardan ithal edilirler.
Sperm Donörlerine Uygulanan Testler
Sperm bankalarına başvuran kişiler öncelikle genetik ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından tarama testlerinde geçirilir. Psikolojik analiz yapılarak donör adayının bağış işlemi için uygunluğu tespit edilir. Anne, baba, kardeşler ve aile büyüklerinin fiziksel özellikleri kayıt altına alınır. Bankanın bulunduğu ülkenin konuyla ilgili yönetmelikleri doğrultusunda gerekli işlemler tamamlanır.
Bağışçılara yapılan tarama testleri
Kardeşi, anne babası ve aile büyüklerinin medikal geçmişi
Psikolojik profil
HIV risk araştırılması, uyuşturucu kullanımı
HIV
HTLV
Hepatit B
Hepatit C
Sifilis yada frengi
Gonorrhea yada belsoğukluğu
Chlamidia
CMV(Cytomegalovirus)
Kistik fibroz
Talasemi (Thalasemia)
Kromozom Testi
Bu testlerden geçen bağışçılardan sperm örneği alınarak yıkama işleminden geçirilir ve tüpler bölünerek dondurulur. Bu dondurma işlemi tamamlandıktan 6 ay sonra vericiler yeniden çağırılarak bulaşıcı hastalıklar için yapılan testler yenilenir. Her şey yolunda ise banka bu spermleri satışa sunar.
Başarı şansı işlem için kullanılacak spermlerin testleri yapıldığı için gebelik şansı anne yaşına bağlıdır. Anne yaşı, yumurta sayısı gibi etkenler uygunsa gebelik şansı normal tüp bebek işlemi gibi %60 civarındadır. Aşagıdaki link ile daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.
