Hamilelik döneminde oluşan mide yanması veya mide ekşimesi hamilelikte oldukça sık karşılaşılan durumlardan bir tanesidir. Hamilelikte mide yanması genellikle hamilelik döneminin başında başlamakta ve anne adayına rahatsızlık vermektedir. Genelde asit veya hazımsızlığın yarattığı bir durum olan mide yanması kalp ile bir ilgisi bulunmamasına rağmen göğsün orta kısmında acıma ve yanma gibi olumsuz durumlara yol açmaktadır. Mide yanmasını tetikleyen birçok sebep bulunmakla birlikte bu durumu en aza indirgemek için de uygulanabilecek yöntemler bulunmaktadır. Gebelikte de sıklıkla karşılaşılan bir durum olmasından dolayı anne adaylarının rahatsızlık hissi dışında mide yanması hakkında çok endişelenmesini gerektirecek bir yan yoktur.
Hamilelikte Mide Yanması Neden Olur?
Gebelikte mide yanmasının sebepleri arasında gebelik hormonları olan progesterone ve relaksin bulunmaktadır. Bu hormonlar sindirimi yavaşlatarak besin maddelerinin kana karışma süresini uzatır dolayısıyla midenin boşalma süreci de gecikir. Bu sebeple de hamilelik döneminde mide yanması/ekşimesi ve hazımsızlık gibi sorunlar sıklıkla yaşanmaktadır. Bunun bir başka sebebi ise hamilelik döneminde yavaşlayan kaslardır. Mide de kaslardan oluştuğundan dolayı mide kapakçığı olarak adlandırılan kasta bir zayıflama olmaktadır. Bu kasın yavaşlamasıyla birlikte normal düzeninde çalışamayan kapakçık sebebiyle midede bulunan asitler yemek borusuna geri gitmeye başlar ve bu da mide de yanma ve ekşime gibi problemlere yol açar. Gebelik döneminin son zamanlarında ise fetal büyüme dolayısıyla rahim büyür. Rahim büyüdükçe de mideye baskı uygular ve mideyi yukarı doğru sıkıştırır. Bu da hamileliğin özellikle sonlarına doğru yaşanan mide yanmalarının sebebi olarak bilinmektedir.
Hamilelikte Mide Yanması Ne Zaman Başlar?
Hamilelikte mide yanmasının başlaması kişiden kişiye değişebilmektedir. Bazı anne adaylarında bu durum hamileliğin ilk trimesterı yani erken dönemlerinde başlarken bazı anne adaylarında bu dönem daha hafif geçebilmekte veya daha ileri dönemlerde ortaya çıkabilmektedir. Ancak doktor raporlarına göre hamileliğin ilk dönemlerinde bu şikayetle kontrole gelen birçok anne adayı bulunmaktadır. Genel olarak dönemlere bakıldığında ise mide yanması şikayetlerinin üçüncü trimester yani hamileliğin son dönemlerinde arttığı söylenmektedir. Bunun sebebinin ise büyüyen rahmin mideye baskı uygulayarak yukarı doğru itmesinden kaynaklanmaktadır.
Hamilelikte Mide Yanması Ne Kadar Sürer?
Gebelikte mide yanmasının süresi için gebelik döneminin tamamını kapsıyor denilebilir çünkü hamileliğin erken dönemlerinde başlayarak son döneme kadar devam eden mide yanması gebelik döneminin anne adayı için en büyük sıkıntılarından biri olmaktadır. Kişiden kişiye değişmekle birlikte bazı dönemlerde midedeki yanma da artışlar veya azalmalar olabilmektedir. Hamileliğin son ayında bebek artık doğum kanalına girmektedir ve bu dönemden sonra mideye yapılan baskı azalacağından “hafifleme” dönemine girilmekte ve mide yanması şikayetlerinde azalma görülmektedir. Nadir olarak bazı hamile kadınlarda bebek mesaneye baskı yapmaya başladığı için hamilelik döneminin başlarındaki gibi mide yanması olabilmektedir. Mesaneye yapılan baskı durumu hamilelikte mide yanması dışında sık sık tuvalete gitme ihtiyacını da ortaya çıkarabilmektedir.
Hangi Gıdalar Mide Yanmasına Neden Olur?
Mide yanmasına sebep olan bazı gıdalar vardır. Bu gıdalar normal dönemlerde de kişilerde mide yanmasına neden olmakla birlikte hamilelik döneminde olan daha hassas vücutlar için de mide yanmasını arttırabilmektedirler. Mide yanmasına sebep olan gıdaların arasında asitli içecekler, domates, soğan, acı biber, portakal ve greyfurt gibi asitli meyveler, biber ve domates salçaları, kızartılarak yapılan yemekler, baharatlar ve baharatlı yemekler gibi gıdalar bulunmaktadır. Bu gıdaların tüketimini olabildiğince azaltmak besin temelli mide yanmasının önüne geçebilmektedir.
Hamilelikte Mide Yanmasına Ne İyi Gelir?
Hamilelikte oluşan mide yanmasını azaltmak için yapılabilecek bazı uygulamalar bulunmaktadır. Bunların ilki beslenmeyi düzene sokmak ve bazı gıdalardan uzak durmaktır.
- Kızarmış, baharatlı ve çok yağlı besinlerden uzak durulmalıdır.
- Sebze ve meyveler her zaman olduğu gibi sağlıklıdır ancak sebze yerken iyi pişmiş olarak yenmelidir. İyi pişmediğinde mideye rahatsızlık verebilir. Meyvelerde de greyfurt, portakal gibi asiti yüksek meyveler tercih edilmemelidir.
- Yemekler hızlı tüketilmemeli, iyice çiğnenmelidir.
- Akşam belirli bir saatten sonra yemek yemeye son verilmelidir.
- Asitli/gazlı içeceklerin tüketimi en aza indirilmeli hatta tüketilmemelidir.
- Kahve, çay gibi sıcak içecekler de sınırlı bir şekilde tüketilmelidir.
Beslenmenin yanı sıra uygulanabilecek şeyler ise;
- Sigara kullanımına son verilmelidir. Bu hem bebek sağlığını tehdit eder hem de mide yanmalarını arttırır.
- Dar, vücudu saran ve sıkan giysiler basınç uygulayarak mide yanmasını arttırabilmektedir. Bol kesimli giysiler tercih edilebilir.
- Yemek sonrası hafif tempolu bir yürüyüş, dik durmanızı sağlayacak hafif egzersizler/ev işleri ve benzeri şeyler doktor kontrolünde yapılabilir.
- Yemek yedikten kısa süre sonra uzanmamaya ve yatmamaya dikkat edilmelidir.
Bu yöntemleri uygulayarak mide yanmalarına sebep olan faktörler minimize edilebilir. Mide yanması durumunda da ılık süt içilerek yanma hafifletilebilmektedir. Buna ek olarak reflüsü olan kişilere lifli gıdalar tavsiye edilmektedir. Hamilelik döneminde de lifli gıda tüketimi artırılarak mide yanması azaltılabilmektedir. Ayrıca midede yanma yapan besinler kişiden kişiye değişebilmektedir. Eğer vücuda dokunduğu bilinen hamilelik dönemi öncesinde de midede yanma yapan besinlerden hamilelik döneminde özellikle uzak durulmalıdır.
Mide Yanmasına Neler Sebep Olur?
Hamilelik dönemi boyunca mide yanmasına sebep olan birçok şey olduğu bilinmektedir. Bunların arasında hormon ve kaslardaki değişimler ile bazı gıdaların tüketimi de dahildir. Bunlara ek olarak mide yanmasına sebep olan birkaç şey daha olabilmektedir.
- Oturma pozisyonu: Anne adayının yemek yerken oturduğu pozisyon da mide yanmasına etken olabilir. Yemek yerken vücudu dik tutmak mide yanmasını hafifletebilmektedir. Bu nedenle yemek esnasında kambur oturmamaya dikkat edilebilir.
- Sıvı tüketimi: Sıvı tüketimi hamilelik döneminde oldukça önemlidir ancak yemekle birlikte tüketilen sıvılar mide de yanma hissini arttırabilmektedir. Bu nedenle sıvılar gün içerisinde tüketilip yemek esnasında tüketilmemeye özen gösterilmelidir.
- Az az ve sık sık yemek: Çok fazla yemek yenildiğinde mide yanmasında artış olabilmektedir bu nedenle mideyi çok doldurmadan az ve sık yemek yenilerek mide yanması hafifletilebilir.
- Başı yukarda tutmak: Başın pozisyonu da uyku pozisyonu kadar önemlidir. Baş alçakta durduğunda midenin yukarı itilmesine sebep olarak midede yanmayı artırabilir. Bu nedenle uyurken veya uzanırken başı yastıkla destekleyerek yüksekte tutmak yanmaya iyi gelebilir.
Mide Yanması Bebeğe Zararlı Mı?
Bebek ile mide yanması arasında zarar verme açısından herhangi bir ilişki bulunmamaktadır. Bebekle arasındaki tek ilişki hamileliğin son dönemlerinde görülen bulantıların bebekte saçlanma oluştuğunu düşündürmesidir. Ancak son dönemde gerçekleşen bulantılar genelde mide yanmasının sonuçlarıdır ve bebeğe hiçbir şekilde zarar verici bir yanı yoktur. Mide yanmasını sadece anne adayı yaşamakta ve bebek bunun farkında bile olmamaktadır. Ayrıca mide yanması hiçbir şekilde düşük, erken doğum ve bebekte sakatlık gibi riskler barındırmamaktadır.
İlaç Kullanımı
Hamilelikte ilaç kullanımı olabildiğince minimize edilmekte ve çok gerekmedikçe tavsiye edilmemektedir. Mide yanması genelde antiasit kullanılarak geçirilmektedir ancak hamilelik döneminde olan kadınların doktor kontrolü ve tavsiyesi dışında ilaç kullanmamaları gerekmektedir. Ayrıca bu antiasitlerin bazıları hamilelik döneminde güvenli olmadığı düşünülen alüminyum barındırmaktadır. Bu nedenle hamilelikte mide yanması olan anne adayları kontrole giderek doktorlarından tavsiye istemeli ve eğer doktorları onaylar ve gerek duyarsa bu ilaçların kullanımına başlamalıdırlar.
