Hamilelikte Vitamin ve Mineraller şöyledir:
- Demir: Gebelik sırasında kan hücrelerinin boyutu büyür. Bu nedenden ötürü hamilelerin kanlarında demir oranı düşebilir. Bu durumun önüne geçmek için demir takviyesi alınabilir.
- Magnezyum: Erken dönemde başlayan kramp ve kasılmalar magnezyum eksikliğine delalet olabilir.
- Kalsiyum: Bebeklerin kemik oluşumu için gereklidir ve anne adaylarında düşük olması durumunda bebekler var olan stokları tüketmek zorunda kalır. Bu nedenle anne adaylarının yeterli kalsiyum alması gerekir.
- Çinko: Saç ve deri sağlığı için gerekli bir mineraldir. Tıpkı kalsiyum gibi gebe kadınlarda düşüşe geçer ve bazen dışarıdan takviye ihtiyacı doğar.
- B, B12, C ve D vitaminlerini de dışarıdan almak gerekebilir.
Hamileler için takviye gıdalar daha da artırılabilir.
Hamilelikte Vitamin Kullanımı
Gebelikte vitamin kullanımı elzem bir durum olarak kabul edilir ve vitaminlerin bünye üzerindeki etkileri şöyle özetlenebilir:
- C: Demirin emilimini kolaylaştırır. Vücutta depolanamadığı için periyodik olarak alınması gerekir.
- B12: Kan hücresi oluşumu için kritik bir vitamin olarak bilinir. Kırmızı etle arası pek iyi olmayan yada hayvansal gıdalardan uzak duran (vejetaryen veya vegan) kişilerde eksikliği görülebilir. Kırmızı et, ciğer, yumurta, süt, peynir ve balıkta bulunur. Dışarıdan takviye olarak da alınabilir.
- B: Mide bulantılarını azaltır.
- D: Bebek ve annenin kemik sağlığı üzerinde direkt bir etkisi vardır.
Tüm bunlara ek olarak A vitamininden de bahsetmek gerekir. Fazla miktarda A vitamini bebeğin sağlığını olumsuz etkiler. Yapılan kan testleri sonucu hekimler gerekli durumlarda anne adayını uyaracaktır.
Hamilelikte Vitamin Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gebelikte vitamin kullanırken önemli olan konular şöyle listelenebilir:
- Planlı bir gebelik söz konusuyla cinsel birleşmelerin gerçekleştiği dönemde (herhangi bir vitamin eksikliği varsa) vitamin takviyelerine başlamak gerekir. Sperm hücresi ve yumurtanın buluştuğu vakitteki kan değerleri ve partnerlerin sağlık durumu bebeğin sağlığını etkiler.
- Kullanılan vitamin takviyelerin içerikleri mutlaka okunmalıdır. Bazı vitaminler fazla miktarda şeker, tatlandırıcı ve boyar madde içerir.
- Kulaktan dolma bilgilerle takviye gıda kullanmak faydasız olabilir ve fazladan masrafa yol açabilir. Bu konuda hekimlerin oluşturduğu yol haritasını takip etmek uygundur. Kullanılan takviyeler hakkında detaylı bilgi sahibi olmak ve şüphe uyandıran durumlarda önlem almak gerekir.
Hamilelikte Gerekli Takviyeler Nelerdir?
Gebelik sırasında ihtiyaç duyulan takviye gıdalar şöyle sıralanır:
- Folik asit: Gebeliği malum olan neredeyse her kadın kullanır. Hatta gebelik öncesi kullanılması da oldukça yaygındır. Bebeklerde anomali oluşma ihtimalini epey azaltır.
- Omega 3: Bebeklerin beyin ve göz sağlıkları için elzemdir. Balık çeşitlerinde ve cevizde bol miktarda bulunur. Halk arasında balık yağı olarak bilinen omega 3-6-9 takviyeleri de kullanılabilir. Omega 3’ün diğer yağlarla eş zamanlı olarak kullanıldığında etkili olduğunu öne süren çalışmalar vardır.
Hamile Beslenmesi Nasıl Olmalıdır?
Gebelik beslenmesi mümkün mertebe dengeli bir programla ilerletilmeli ve bu program her türlü aşırılıktan kaçılarak oluşturulmalıdır. Bu süreç içerisinde hamilelere “iki canlı” muamelesi yaparak onları fazla yemeye teşvik etmenin doğru olmaması gibi gebelerin kilo alma korkusuyla ağır diyetler yapması da yanlıştır. Günlük hayatta sahip olunması gereken dengeli beslenme rutini önemli ölçüde takip edilebilir. Sadece bebeğin ve büyümekte olan bebekle değişen kadın bedeninin ihtiyaçlarını karşılayacak takviyeler yapılır. Bu takviyeler genellikle kan değerlerine göre şekillenir. Gebelik sırasında tüketilen besinlerin içeriksel dağılımı şu şekilde olmalıdır:
- %12-15 kadar protein
- %25-30 yağ
- %55-60 karbonhidrat
Son zamanlarda oldukça revaçta olan yeme alışkanlarının bir kısmı karbonhidratın ne denli zararlı olduğuna dair yanlış bilgilerin yayılmasına sebep olurlar. Karbonhidrat oldukça temel bir makro besindir ve herkesçe tüketilmesi gerekir. Sadece basit karbonhidrat adı verilen beyaz şeker, işlenmiş un ve şeker oranı yüksek tahıllardan uzak durmak gerekir. Lifli, kepekli ve tam buğdaylı tahıllar tüketilebilir. Bunlara ek olarak hamilelik için takviye gıdalar tüketilir.
Hamileler Hangi Besinleri Tüketebilir?
Hamilelerin yiyebileceği besinler şöyle sıralanır:
- Çiğ kuruyemişler
- Tam tahıllı ekmekler veya lifli olan her tahıl grubu
- Meyve
- Sebze
- Yumurta
- Peynir (sert olmak kaydıyla)
- Kuru baklagiller
- Süt, yoğurt, ayran ve kefir
- Balık, tavuk ve kırmızı et
Tüm bu süreç esnasında anne adaylarının bedenlerini dinlemeleri tavsiye edilir. Aşırı beslenmek bebekleri daha sağlıklı yapmaz. Hekimler sık sık ve doyacak kadar yemek yenmesini salık verir. Tam tersi bir biçimde az yemek de kişileri kilo almaktan alıkoymaz. Vücutta yağ oluşumunu engellemek için benimsenen diyetler bebeğe ve anne adayının bedenine zarar verebilir.
Hamilelikte Kilo Artışı
Gebelikte kilo alma miktarı genelde kişilerin gebelik öncesi beden kitle indekslerine ve gebelik esnasında beslenmelerine göre değişir. Alınan kilo miktarı genellikle 8 ile 15 kg arasında değişmektedir. Tekil doğumlar için geçerli olan bu sayılar ikiz doğumlarda 18 kg’a dek çıkabilir. Bu seviyenin üstünde alınan kilolar direkt olarak gebelikle alakalı değildir. Gebelikten kaynaklı stres ve endişelerle bir araya gelen yanlış beslenme alışkanlıkları anne adaylarının 40 kg’a kadar kilo almalarına yol açabilir. Sağlıklı düzeyde alınan kiloların dağılımı şöyledir:
- İlk üç ay: 1-2 kg
- İkinci üç ay: 5-7 kg
- Son üç ay: 4-5 kg
Sağlıklı sınırların ötesinde alınan kilolar bebeklerde gereğinden fazla yağ dokusu oluşmasına neden olur. Bu durum da doğum işlemini zorlaştırabilir.
Hamilelik Öncesi Babalar Neler Yemelidir?
Hamilelik öncesi babaların beslenmesi şöyle özetlenebilir:
- Kaliteli yağ içeren çiğ kuruyemişler tüketilmelidir.
- Vitamin ve mineral açısından zengin sebze ve meyvelerin oranı beslenme programında artırılmalıdır. Gerekli durumlarda bu ihtiyaçlara yanıt olan takviyeler alınabilir.
- Tuzu azaltmak gerekir.
- Tam tahıllı ekmeklere geçilmeli ve bel çevresindeki yağlanma kontrol altına alınmalıdır.
- Kafein azaltılmalıdır.
Baba adaylarının beslenme alışkanlıkları çocukların kalp damar sağlığını direkt olarak etkiler. Araştırmalara göre kilolu babaların kız çocuklarında diyabet, erkek çocuklarında ise kalp hastalıkları daha sık görülür. Gebelikten üç ay öncesinde temiz bir beslenme programı uygulanmaya başlanmalıdır. Ebeveynlerin beslenme düzenlerinin bebeklere olan etkisi şaşırtıcı düzeyde yüksektir ve kötü beslenme bariz bir risk olarak kabul edilir. Son yapılan araştırmalara göre cinsel birleşmenin olduğu esnada babaların mental durumları bile bebeklerin genlerini değiştirebilmektedir.
Hamileler İçin Beslenme Önerileri
Gebeler için beslenme tavsiyeleri şu şekilde maddelenebilir:
- Kafein tüketimi azaltılmalıdır. Fazla miktarda kafein stres hormonu olan kortizolü artırır. Bu süre zarfında fazladan stres en son ihtiyaç duyulan şeydir. Ayrıca çay ve kahve gibi içecekler kansızlığı tetikler.
- Zeytinyağına ek olarak başka bitkisel yağlar da kullanılabilir. Tüm bu süreçte kaliteli yağlar hamile beslenmesi için önemlidir.
- Yemeklerdeki tuz miktarı azaltılmalıdır.
- İşlenmiş gıdalarla araya mesafe koymak gerekir.
- Et ve balık tüketiminin alışkanlık haline getirilmesi tavsiye edilir. Vegan yada vejetaryen olan kişilerin gerekli proteini ve B12 vitaminini mutlaka tedarik etmesi gerekir.
- Sebze ve meyveler titizlikle yıkanarak kullanılmalıdır. Vücudun dışarıdan enfeksiyon kapması kötü sonuçlar doğurabilir.
- Kaliteli yağ asitleri içeren çiğ kuruyemişler belli porsiyonlarla tüketilir.
- Hamilelik için takviye gıdalar sıklıkla kullanılır. En doğru ürünler için hekimlerin tavsiyelerini baz almak ve kullanılan ürünü iyi tanımak gerekir.
